Kanama bozuklukları, adet öncesi ve hemen sonrasında lekelenme, adet kanamasının miktarının azalması gibi pek çok değişik durum varlığında endometrial kavite adı verilen rahimin iç boşluğunda herhangi bir problem olup olmadığının değerlendirilmesi gerekli olabilir.
Endometrial kaviteyi değerlendirmenin değişik yöntemleri vardır. Bunların en basiti günümüzde rutin jinekolojik muayenenin bir parçası olan vajinal ultrasondur.
Bunun yanı sıra bir başka yöntem olan rahim filmi hem kavitenin yapısı hem de tüplerin durumu hakkında bilgi verir.
Yöntemlerden bir diğeri ise histeroskopidir ve hem tanı hem de tedavi amaçlı kullanılan cerrahi bir yöntemdir.
Son dönemlerde sıkça başvurulan bir başka yöntem ise kısaca SİS ya da sonoHSG adı verilen Salin İnfüzyon Sonohisterografidir. Halk arasında sulu ultrason da denilen bu yöntem özellikle endometrial poliplerin tanısında neredeyse %100’e yakın sonuç vermektedir.
Salin İnfüzyon Sonografi nedir?
Salin İnfüzyon Sonografi (SİS) ya da Saline Ultrasound Uterine Scan rahim içine az miktarda salin (tuzlu su) verilerek yapılan bir çeşit vajinal ultrason işlemidir Bu sayede ultrasonda rahimin iç boşluğu çok net bir şekilde izlenebilir ve yapısını bozan polip, myom gibi yer kaplayan lezyonlar ya da asherman sendromu gibi yapışıklıklar kolaylıkla saptanabilir. Aynı zamanda menopoz sonrası rahim içinin değerlendirilmesinde de oldukça yardımcı bir yöntemdir,
SİS hangi durumlarda yapılır?
Yukarıda da belirtildiği gibi SİS anormal vajinal kanama, kısırlık, tekrarlayan düşükler gibi rahimin iç boşluğu ile ilgili olabilecek durumların araştırılmasında kullanılır. Ayrıca özel bir kateter kullanılarak tüplerin açık olup olmadığı da değerlendirilebilir.
SİS nasıl yapılır?
SİS yapılmadan önce tuvalete giderek mesanenin boşaltılması şarttır. Bu sayede transvajinal ultrason ile rahimin uygun bir görüntüsü elde edilebilir. Ardından tıpkı rutin jinekolojik kontrolde olduğu gibi vajinaya muayene aleti olan spekulum yerleştirilir ve rahim ağzı görünür hale getirilir. Bu aşamalar rutin smear testi ile tamamen aynıdır.
Ardından 2-3 mm çapında ince plastik bir kateter rahim ağzından geçirilerek rahim içine yerleştirilir. Bu işlem ağrılı değildir.
Katater rahim içine yerleştirildikten sonra eğer varsa balonu şişirilir. Balon yoksa kateter el yardımı ile yerinde tutularak spekulum çıkartılır ve ultrason probu vajinaya yerleştirilir.
Ultrason ile rahim izlenirken kataterden bir enjektör yardımı ile yavaş yavaş çok az miktarda salin (tuzlu su) verilir ve kaviteyi doldurması izlenir. Sıvılar ultrason altında siyah olarak görünür. Kavite içi tamamen sıvı ile dolup siyah görüntü elde edildiğide prob yavaş yavaş oynatılarak bütün kavite baştan sona incelenir ve içinde patolojik bir durum olup olmadığı araştırılır.
Kavite tamamen incelendikten sonra önce ultrason probu, ardından da kateter çekilerek işleme son verilir.
SİS öncesinde herhangi bir hazırlık gerekir mi?
Hayır. SİS öncesinde mesanenin boşaltılması dışında bir hazırlık gerekmez.
SİS ne zaman yapılır?
SİS rahim zarının en ince olduğu dönemde yani adet kanaması bittikten sonraki ilk birkaç gün içinde yapılmalıdır. Menopozdaki kadınlarda ise herhangi bir günde yapılabilir
SİS kimlerde yapılmaz?
Salin İnfüzyon Sonografi gebelerde ya da gebelik kuşkusu olanlarda kontraendikedir ve yapılmaz. Bu nedenle adet kanaması bittikten hemen sonra ve yumurtlama olmadan önce yapılması önemlidir
Bunun dışında aktif kanaması olanlarda ya da vajinal veya pelvik iltihabı olanlarda da yapılmamalıdır.
SİS ne kadar sürer?
Salin İnfüzyon Sonografi genelde kısa bir işlemdir ve yaklaşık 5-10 dakika kadar sürer.
SİS sonrasında neler beklenir?
İşlem sonrasında genelde ağrı beklenmez ancak bazı kadınlarda kasık ağrısı ve kramp olabilir. Bu ağrı çoğu zaman birkaç dakika ya da nadiren birkaç saat sürebilir.
Birkaç dakikalık başdönmesi ve sersemlik olabilir.
Verilen sıvının vajinadan geri gelmesi normadir. 24 saati geçmeyecek şekilde hafif kanlı ya da pembemsi bir sıvı gelebilir.
İşlemin yapıldığı gün tampon kullanılması önerilmez.
SİS sonrası hemen gündelik yaşantıya ve işe dönülebilir, araç kullanılabilir.
SİS güvenli bir test midir?
Evet SİS son derece güvenli ve risk taşımayan bir tanı yöntemidir. Çok nadiren antibiyotik kullanmayı gerektirebilecek enfeksiyon gelişmesi dışında bir yan etkisi ya da riski yoktur.
SİS’in avantajları nelerdir?
Salin İnfüzyon Sonografi rahim içini değerlendiren diğer testler ile karşılaştırıldığında
- Çok daha ucuz,
- Risksiz ,
- Ağrısız,
- Anestezi ya da Aneljezi gerektirmeyen
- Röntgen ışınlarına maruz kalınmayan
- Yüksek etkinlikte sonuç veren
bir yöntemdir.