Hamilelik ve yeşil çay

Üreme ve gebe kalma ile ilgili olanlar da dahil sağlıklı yaşam ile ilgili pekçok web sitesinde yeşil çayın mucizelerini anlatan yazılara ve haberlere çokça rastlıyoruz.  Özellikle fertilite ile ilgili sitelerde ve forumlarda rahim ağzı salgısını arttırarak gebelik şansını yükselttiği yönünde bilgi paylaşımları olduğunu görüyoruz. Öte yandan yeşil çay kafein içeriğinin daha düşük olması nedeni ile kahvenin yerini alabilecek bir içecek olarak lanse ediliyor.

Oysa bazı çalışmalar yeşil çayın özellikle gebeliğin ilk 3 ayında fazla miktarda tüketilmesi halinde bebeğin gelişimi için zararlı olabileceğini ileri sürüyor. Yeşil çayın genel sağlık üzerindeki yararlarını ortaya koyan çok fazla çalışma var ancak bu çalışmaların ortaya koyduğu bir başka gerçek çoğu zaman gözden kaçıyor. Gebeliğin erken döneminde fazla miktarda tüketilen yeşil çay folik asit emilimini azaltabilir. Folik asit eksikliği ise bebekte noral tüp defekti olarak bilinen durumun ortaya çıkmasına yol açar.

Gebelik öncesinde ve gebeliğin ilk üç ayında alınmasının yararlı olduğu kanıtanmış tek vitamin folik asittir. Diğer vitaminlerin alınmasının herhangi bir yararı olduğu kanıtlanamamıştır. Hatta gereğinden fazla alınan vitaminlerin zararlı olabiliceğini iddia eden çalışmalar bile mevcuttur. Oysa folik asit yararı kanıtlanmış tek vitamindir.

Bu nedenle gebe kalmaya çalışırken ve gebeliğin ilk üç ayında fazla miktarda yeşil çay tüketiminden kaçınmak gerekir.

Japonya’da hamile kadınların folik asit düzeyleri ölçülmüş ve yeşil çay tüketme alışkanlıkları incelenmiş  ve fazla miktarda yeşil çay tüketenlerde bu vitaminin daha az olduğu saptanmıştır.

2008 yılında yayınlanan bir çalışma da yeşil çayın folik asit emilimini azalttığını göstermiştir. Bu randomize çalışmada değişik gruplara ayrılan sağlıklı deneklere folik asit tabletleri ile birlikte yeşil çay, siyah çay veya su verilmiş ve belirli bir süre sonra kan örneği alınarak folik asit düzeyleri incelenmiştir. Sonuçta hem yeşil hem de siyah çay içenlerde sadece su içenlere göre folik asit düzeyleri %17.9-38.6 daha az bulunmuştur.

Bu çalışmadan elde edilen verilere göre sadece yeşil çay değil ülkemizde fazlaca tüketilen siyah çay da bu vitaminin emilimini azaltmaktadır. Bilindiği gibi folik asit bebekte noral tüp adı verilen sinir sitemi oluşumu için gerekli bir vitamindir ve eksikliği noral tüp defekti adı verilen duruma yol açabilir. Noral tüp defektleri spina bifida yani omurgada açıklıktan anensefali yani bebeğin beyninin olmamasına kadar değişen klinik şekillerde ortaya çıkabilir.

Tüm dünyada her 1000 gebelikten 1-2’sinde noral tüp defekti görülmektedir ve bilinen tek bir nedeni yoktur ancak folik asidin bu durumu çok büyük ölçüde engellediği çok uzun zamandır bilinen bir gerçektir. Bu nedenle dünyadaki hemen hemen bütün ilgili dernek ve kuruluşlar gebe kalmadan önce ve gebeliğin ilk 3 ayında folik asit kullanılmasını önermektedirler. Hatta bu öneri üreme çağında olan ve herhangi bir doğum kontrol yöntemi kullanmayan tüm kadınlar için geçerlidir.

Öte yandan 2012 yılında hamile koyunlar uzerinde yapılan bir başka araştırmada yüksek miktarda yeşil cay alan koyunların kuzularında kalbin sağ ve sol kısımları arasında bulunan ve  doğumdan sonra kapanması gereken deliğin daha anne karnında kapandığı ve bunun bebekte ölümle sonuçlanabilecek durumlara neden olabileceği gösterilmiştir.

Bugün için kabul edilen görüş günde 1-2 bardak yeşil çay içmenin hiçbir zararı olmadığı ancak gebe kalmak isteyenlerin çay tüketimini günde 2 bardak ile sınırlamaları gerektiğidir.

References:

• Influence of green and black tea on folic acid pharmacokinetics in healthy volunteers: potential risk of diminished folic acid bioavailability; N. Ceren Alemdaroglu1, Ulrich Dietz2, Siegfried Wolffram3, Hildegard Spahn-Langguth4, Peter Langguth1; Biopharmaceutics & Drug Disposition; Volume 29, Issue 6, pages 335–348, September 2008
• Fetal ductal constriction caused by maternal ingestion of green tea in late pregnancy: an experimental study.Zielinsky P1, Manica JL, Piccoli AL Jr, Nicoloso LH, Barra M, Alievi MM, Vian I, Zilio A, Pizzato PE, Silva JS, Bender LP, Pizzato M, Menezes HS, Garcia SC.Prenat Diagn. 2012 Oct;32(10):921-6. doi: 10.1002/pd.3933. Epub 2012 Jul 23.
• Association between the serum folate levels and tea consumption during pregnancy.Shiraishi M1, Haruna M, Matsuzaki M, Ota E, Murayama R, Murashima S.Biosci Trends. 2010 Oct;4(5):225-30.