Fetal Moniterizasyon doğum eylemi esnasında bebeğin kalp atım paternleri bebeğin durumunu yansıtır.
Anne adayının ağrı olarak hissettiği kasılmalar esnasında normal pattern kalp atımlarının yavaşlaması, kasılmanın sona ermesi ile birlikte yeniden yükselmesidir. Bebeğin kalp atımlarının eylem esnasında izlenmesi önemlidir. Atım şeklindeki herhangi bir değişim bebeğe yönelik ciddi bir hayati tehlikenin belirtisi olabilir.
Elektronik fetal monitörlerin 1950’lerde icadından önce doğumu takip eden hekim belirli aralıklarla anne karnına değişik şekillerdeki fetoskopları dayayarak bbeğin kalp atımlarını izlemeye çalışırlardı. Günümüzdeki modern cihazlar ise annenin karnına bağlanan 2 prob ile hem kalp atımlarını hem de rahim kasılmalarının sıklık, şiddet ve süresini sürekli olarak kağıt üzerinde kaydetmektedirler. Aynı anda bebeğin kalp sesleri dışarıdan dinlenebilmekte ve en ufak bir değişiklik saptanabilmektedir.
Araştırmacılar bebeğin kalp atım hızına etki edebilecek değişkenleri tanımlamışlar ve bu tür bir monitör sisteminin gerekli olduğunu ortaya koymuşlardır. Fetusda bu türde kalp atım bozukluğu yapabilen faktörler şunlardır:
- Bebeğe ait sistemik bir hastalık
- Plasenta hastalığı Kordon basısı (göbek kordonunun sıkışması)
- Anneye ait hastalıklar
- Anestezi için verilen ilaçlar
- Annede tansiyon düşüklüğü
Bu durumların büyük bir kısmı ya hastanede eylem sırasında ortaya çıkar ya da önceden var olanlar daha ciddi hal alır.
Yapılan çalışmalarda elektronik fetal moniterizasyon uygulanan gebe kadınlarda sezaryen oranlarının daha yüksek olduğu bulunmuştur. Bu yüksekliğin nedeni bebeğin sıkıntıda oluşunun daha kolay fark edilmesi ile açıklanmaktadır. Bazı yazarlara göre ise moniterizasyon uygulanmasa bile bu bebekler sağlıklı olarak doğacaklardır ve işlem gereksiz sezaryenlere neden olmaktadır. Bu nedenle moniterizasyon gereksizdir. Oysa hiçbir riski olmayan bu işlem sayesinde bir bebeğin bile hayatının kurtulması işlemin uygulanması için yeterli bir sebeptir. Bebek kaybedildikten sonra keşke demenin hiçbir anlamı yoktur.
İşlem nasıl yapılır
Elektronik fetal moniterizasyonda NST ve CST çekilirken kullanılan tokokardiyografi cihazı kullanılır. Cihazdan çıkan 2 prob annenin karnına bağlanır. Problardan biri bebeğin kalp atım hareketlerini, diğer ise uterusun sertliğini kağıt üzerine yazdırır. Yorumlanmasında prensip CST ile aynıdır. Kasılmalar ile birlikte bebeğin kalp hareketlerinin değişimi değerlendirilir.