Annenin aldığı bir ilacın fetusu etkilemesi için plasentadan geçmesi gerekir. Büyük moleküllü ilaçlar dışında hemen hemen her ilaç plasentadan belirli ölçüde geçer.
Amerikan Gıda ve ilaç Komisyonu (FDA) gebelikte ilaç kullanımına ilişkin 5 kategori saptamıştır.
A | İnsanlarda yapılan çalışmalarda kullanılan ilacın fetusa bir zarar vermediği saptanmıştır. |
B | Hayvanlarda yapılan çalışmalarda fetusa risk yoktur ancak insanlarda çalışma yapılmamıştır, veya hayvanlarda olumsuz etki saptanırken insanlarda yapılan çalışmalarda risk bulunmamıştır. |
C | Hayvan deneylerinde olumsuz etki saptanmıştır ancak insanlarda deney yapılmamıştır. |
D | İnsanlarda fetusa olumsuz etki riski vardır ancak annenin yaşamını tehdit eden bazı durumlarda kontrollü olarak kullanılabilir. |
X | Fetal risk son derece yüksektir. İlacın kulllanımındaki risk yararından çok daha fazladır. |
Bütün bu kategoriler kendi aralarında alt gruplara da ayrılırlar.
Son adet tarihinden itibaren 31. Gün ile 71. Gün arası organ teşekkülünün meydana geldiği dönemdir ve teratrojen dönem olarak adlandırılır. Bu günler arasında bebekle meydana gelen olumsuz etkiler anomali ile sonuçlanabilir. Çok acil bir durum dışında bu devrede ilaç kullanılmamalıdır.
31. günden önce alınan ilaçlarda ya hep ya hiç kuralı geçerlidir. Yani ilaç ya embryoyu hiç etkilemez ya da bir düşüğe neden olur.
Gebelikte fark edilmeden ilaç kullanıldığında ya da ilaç kullanımı gerektiğinde mutlaka hekim ile temasa geçilmeli, ilacın içeriği saptandıktan sonra bu kategorilere göre sınıflanmış kitaplardan uygunluğu tespit edilmelidir.
Gebelikte aşı kullanımı
Aşı Adı | Aşılanma Endikasyonları |
Tetanoz | Son 10 yıl içinde aşılanmayanlarda yapılır |
Difteri | Son 10 yıl içinde aşılanmayanlarda yapılır |
Kabakulak | YAPILMAZ |
Kızamık | YAPILMAZ |
Kızamıkcık | YAPILMAZ |
Grip | Hamileliğinin son dönemleri grip salgınına denk gelen kadınlarda önerilir |
Kuduz | Gebelik düşünülmeden yapılır |
Hepatit A | Ev halkında ya da yakın temas halinde olduğu kişilerde varsa yapılabilir |
Su Çiçeği | Önerilmez |