Uygun bir beslenme tarzı ve yeterli kilo alımı annenin sağlığı ve bebeğinin ideal gelişimi açısından son derece önemlidir. Eğer hamileliğinizde yeteri kadar kilo almazsanız bebeğiniz küçük doğabilir. Ancak bu bir kural değildir ve istisnaları vardır. Hem kişisel deneyimlerimiz hem de bilimsel veriler annenin kilo artışı ile bebeğin doğum kilosu arasında her zaman doğru bir ilişki olmadığını göstermektedir. Hamileliği süresince 30 kilo aldığı halde küçük bebek dünyaya getiren anenler olduğu gibi bunun tam tersi olarak da 1-2 kilo artışla hamilelik süresini tamamlayan annelerin 3500 hatta 4000 gram civarında bebekler dünyaya getirdiklerine de şahit oluyoruz. Ancak bu durumlar nadiren karşımıza çıkıyor. Genelde bebeğin doğum kilosu ile annenin hamilelik süresince aldığı kilolar arasında yakın ilişki mevcut. Ancak bu ilişkide açığa kavuşmamış bazı nokatlar var. Örneğin küçük bebek doğuran annelerde bebeğin küçük olmasından dolayı mı annenin az kilo aldığı yoksa anne az kilo aldığı için mi bebeğin küçük olduğu konusunda bilimsel veriler yeterli değil. Tabii aynı belirsizlik tersi durumlar için de geçerli.
Hamile kalan kadınların ilk doktor ziyaterlerinde en sık sorulan soruların başında kaç kilo almam gerekiyor sorusu gelmekte? Bu sorunun cevabı bir kaç faktöre bağlı olarak değişmekte. Gebelikteki ideal kilo artışı hamilelik öncesi kilonuzla ve yaşınızla direk ilişkili. Kilolu kadınların hamilelik süresince daha az, zayıf kadınların ise daha fazla alması uygundur. Hamilelik öncesi kilosu ne olursa olsun hiçbir hamile kadın bu süreç boyunca kilo vermeye kalkışmamalıdır. Bu durum kanınınzda bebeğiniz için son derece zararlı olan ketoasitlerin birikimine yol açabilir
Örneğin hamile kaldığınızda vücut ağırlığınız normal aralıktaysa (vücut kitle indeksi (VKI) 20-25 arasında) bu durumda hamileliğinizin sonunda 11.5-16 kilo arasında almış olmanız idealdir. Vücut kitle indeksinizi buradan hesaplayabilirsiniz. Hamileliğinizin ilk 12-13 haftasında kilo artışınız çok yavaş olabilir. Hatta bulantı ve kusmalarınız varsa bir kaç kilo kaybetmeniz de normal kabul edilebilir. İkinci trimesterin başlangıcı ile birlikte kilo artışı da hızlanır ve haftada 300-500 gram arasında kilo almanız beklenir (grafiğe bakınız). Boyu kısa olan kadınların kendilerine hedef olarak grafikteki alt sınırı seçmelerini öneririm.
 |
Hamilelik öncesi kilosu normal olanlar için (VKI= 20-25) kilo artış eğrisi |
Düşük kilolu kadınlar
Eğer hamilelik öncesi vücut kitle indeksiniz 20’nin altındaysa yani zayıf kabul edilen gruptaysanız hamileliğinizde normal kilolu olanlara göre daha fazla kilo almanız önerilir. Bu durumda tüm hamilelik süresince 13-18 kilo arasında almanız idealdir. İkinci trimesterdan başlayarak haftada 400-600 gram almalısınız.
 |
Hamilelik öncesi kilosu düşük olanlar için (VKI < 20) kilo artış eğrisi |
Fazla kilolu kadınlar
Hamile kalmadan önce fazla kiloluysanız (VKI = 26-29) bu durumda tüm hamileliğinizde 7-11.5 kilo arasında almanızı öneririm. Eğer aşırı obes kabul edilen ve vücut kitle indeksi 29’dan büyük bir kadınsanız bu durumda tüm gebelik süreniz 7 kilodan fazla artışla bitmemeli. İkinci trimesterdan sonra haftada 300 gramdan daha fazla almamaya özen göstermelisiniz.
 |
Hamilelik öncesi kilosu fazla olanlar için (VKI = 26-29) kilo artış eğrisi |
Hangi gruba dahil olursanız olun önemli olan doktorunuzun fikirleri ve önerileridir. Kişisel gereksinimleriniz burada anlatılanlardan farklı olabilir.
İkiz gebeliklerde kilo artışı
İkiz gebelikler her açıdan olduğu gibi alınması gereken kilo bakımından da tekiz gebelikerden ayrılır. Eğer ikiz bebekleriniz olacaksa beslenmeniz ve dolayısıyla almanız gereke kilo da farklı olacaktır.
İkizbebek bekleyen ve hamilelik başlangıcında optimum ağırlığından daha düşük olan bir kadının (VKİ < 20) tüm hamileliği boyunca 18-23 kilo alması önerilir. Böyle bir anne adayı 2. trimesterdan itibaren haftada 800 gram civarında almalıdır. Öte yandan hamilelik öncesi vücut kitle indeksi 20-25 arasında olan normal ya da fazla kilolu bir kadın (VKİ > 26) ikiz bebeklere hamile ise toplamda 16-20.5 kilo arasında almalı, 2. trimesterdan itibaren ise haftada 600 gram almaya çalışmalıdır.
Sıvı tutulumu
Hamileliğinizin sonları yaklaştıkça vücudunuzda su tutulmaya başlar. Bunu el ve ayaklarınızdaki şişmeler ile fark edebilirsiniz. Yüzükleriniz dar gelmye başlar. Ayaklarınızı sanki sizin değilmiş gibi hissedebilirsiniz. Bu durumda vücut ağırlığınız da artacaktır. Ancak bu artışı hamilelikte beslenmeye bağlı olması gereken kilo artışı ile karıştırmamalısınız. Ayak bileklerinizde ve özellikle el parmaklarınızda şişme fark ettiinizde doktorunuzu mutlaka durumda haberdar edin. Bu tablo gebeliğin yüksek tansiyonu ile ilişkili olabilir.
Yüksek riskli gebelikler
Yüksek riskli gebelii olan anne adaylarında optimum kilo artışının ne ve artış eğrisinin nasıl olması gerektiği konusunda yeterli bilimsel veri mevcut değildir. Özellikle ergenlik dönemindeki çok genç anne adaylarında bu belirsizlik daha fazladır. Genel olarak bakıldığında genç anne adaylarının bir kaç kilo daha fazla alması önerilir. Anne yaşı ne kadar gençse gebeği de o kadar riskli kabul edilir. Yeterli kilo alımının hem anne adayının hem de doğacak olan bebeğinin sağlığı açısından önemli olduğunu biliyoruz ancak riskli gebelik söz konusu olduğunda hamileliğinizi takip eden doktorunuzun size özel önerileri olacaktır. Bu önerilere dikkatli bir şekilde uymanızı tavsiye ederim.