Geçtiğimiz günlerde yayınlanan yeni bir çalışma restoranlarda, fastfood dükkanlarında ya da kafeteryalarda yenilen burger ve benzeri yiyeceklerin yüksek fitalat düzeylerine neden olduğunu gösterdi.
Environment international dergisinin son sayısında yayınlanan bir araştırma, evde kendi hazırladığı ya da dışarıdan hazır aldığı gıdayı yemeyi tercih eden tüketicilerin fitalat adı verilen ve genelde plastik sanayinde kullanılan toksik kimyasala maruz kalma oranlarını karşılaştıran ilk çalışma.
Araştırmaya katılan 10.253 kişiye önceki 24 saat içerisinde ne yedikleri ve nereden yedikleri sorulmuş ve bu deneklerin idrarında fitalat yıkım ürünleri araştırılmış.
Evde kendi hazırladıkları yemeği yiyenler ile kıyaslandığında daha çok dışarda fast food tarzı beslenenlerin fitalat düzeyleri yaklaşık %35 daha fazla bulunmuş.
Üreme problemleri, gebelik komplikasyonları, ve diğer bazı sağlık problemlerine neden olabilecek toksik kimyasallar olan fitalatların genelde yiyeceğin hazırlanması ve paketlenmesi sırasında kullanılan eldiven ve plastik kaplardan yiyeceklere geçtiği düşünülüyor.
Araştırma, en önemli etkinin çocuklar ve adolesanlarda olduğunu, dışarıda fastfood tüketme oranları yüksek olan bu grupta fitalat düzeylerinin evde yapılmış yemekleri yiyenlere göre %55 daha fazla olduğunu göstermiş.
Hormonlar üzerinde olumsuz etki yaratan fitalat maruziyetinden en fazla zarar görebilecek olan grup, hamile kadınlar, çocuklar ve adolesanlar olduğundan bu gruptaki insanların çok daha dikkatli olmaları ve fast food tüketimlerini mümkün olduğunca az tutmaları öneriliyor.
Geçtiğimiz günlerde Türkiye’de Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı taklit ürünler kullanarak veya ürünlerin içine farklı maddeler katarak sahtecilik yapan yüzlerce gıda firması ve restoranı açıkladı.
Kırmızı et ürünlerinde at, eşek, domuz, kanatlı eti, deri gibi pekçok olmaması gereken madde tespit edilen bir ortamda özellikle gebe kadınların mümkün olduğunca dışarda yemek yememeleri ve kendi ürünlerini evde hazırlamaları daha akıllıca olacaktır gibi görünüyor.
Kaynak
- Julia Varshavsky et al. Dietary sources of cumulative phthalates exposure among the U.S. general population in NHANES 2005-2014. Environment International, 2018
- https://www.tarim.gov.tr/Lists/Duyuru/Attachments/606/Ifsa.pdf