Genç bir kadın, çocukken ameliyat ile alınıp dondurulan kendi yumurtalık dokusunun yıllar sonra ameliyat ile geri koyulması ile üreme potansiyelinin yeniden sağlanmasını takiben sağlıklı bir bebek dünyaya getiren i̇lk insan olarak tarihe geçti
Geçtiğimiz günlerde çocukken yakalandığı bir hastalık nedeniyle kemoterapi alması gereken ve kemoterapiden önce yumurtalık dokusu dondurulan bir kadının çocuk sahibi olduğunun açıklanması milyonlarca kanser hastası için anne olma umudunu gündeme getirdi.
Kongo Cumhuriyetinde doğan, 5 yaşında orak hücreli anemi tanısı konan ve onbir yaşındayken Belçika’ya göç eden hastanın doktorları hastalığın çok ilerlemesi nedeniyle kemik iliği nakli kararı almışlar.
Doku uyumunun tam olması nedeniyle hastanın erkek kardeşi verici olarak hazırlanmış ancak doktorlar bu işlemin başarılı olması için hastanın kemoterapi alması gerektiğine karar vermişler. Kemoterapinin henüz ergenliğe girmemiş olan çocuğun yumurtalıklarına zarar vereceğini öngörerek yumurtalık dondurma operasyonu yapılmış.
Hasta 14 yaşındayken ve ergenlik öncesi gelişimler yaşına uygun şekilde devam etmekle birlikte henüz adet görmeye başlamışken, ameliyat ile sağ yumurtalığından alınan dokular doldurularak saklanmış.
Yapılan ilik nakli başarı olmuş ancak hasta doku reddini önlemek amacıyla 18 ay daha kemoterapi almak zorunda kalmış.
Ameliyattan geriye kalan yumurtalık dokusu bütün fonksiyonu kaybettiği için hasta çocuk denebilecek yaştayken menopoza girmiş. Bu nedenle doktorları hormon replasman tedavisine başlamışlar.
Yaşananlardan 10 yıl sonra hasta çocuk sahibi olmak istediğine karar vermiş. Doktorları hormon tedavisini keserek daha önceden dondurdukları yumurtalık dokusunun bir kısmını çözerek dört parçasını sol yumurtalık üzerine, 11 parçayı da vücudunun diğer kısımlarına yerleştirmişler.
Yerleştirilen yumurtalık dokusu hastanın beyninden salgılanan kendi hormonlarına cevap vermeye ve içinde yumurta hücresi içeren foliküller büyümeye başlamış.
Yapılan nakil ameliyatından beş ay sonra hasta ilaçsız adet görmeye başlamış ve bir kaç ay içinde adetleri düzenli hale gelmiş.
Yumurtalık naklinden yaklaşık i̇ki yıl sonra, hasta 27 yaşındayken gebe kalmış. Gebelik geçtiğimiz Kasım ayında sağlıklı bir erkek bebeğin doğumuyla sonlanmış.
Daha önce erişkin yaşlarında yumurtalık dokusu dondurulan hastalarda gebelikler bildirilmekle birlikte ergenlik öncesi yumurtalık dokusu dondurulan bir hastada i̇lk kez gebelik ve doğum rapor ediliyor.
Bu tedavi çocuk yaşta yakalanılan ve yumurtalık dokusunun tahribi ile sonuçlanması kaçınılmaz kemoterapi tedavisi gerektiren hastalıklarda hem üreme potansiyelin korunması, hem de erken menopozun önlenmesi açısından son derece etkili bir tedavi alternatifi olmaya aday.
Live birth after autograft of ovarian tissue cryopreserved during childhood.Demeestere I, Simon P, Dedeken L, Moffa F, Tsépélidis S, Brachet C, Delbaere A, Devreker F, Ferster A. Hum Reprod. 2015 Jun 9. pii: dev128.