Bazı ülkelerde 20 yıldan uzun bir zamandır kullanılan aylık doğum kontrol iğneleri yaklaşık 4 yıldır ülkemizde de piyasada bulunmaktadır. Bu aylık iğneleri Amerika Birleşik Devletleri’nde kullanımına 2000 yılından beri izin verilmektedir.
Aylık doğum kontrol iğnesi 2 ana kadınlık hormonu olan östrojen ve progestin içermektedir. Bu iki hormon tıpkı doğum kontrol haplarında olduğu gibi overlerde yumurta hücresi üretimi ve salınımını engelleyerek etki göstermektedir. Bunn yanısıra rahim ağzı salgısında değişikliklere neden olarak spermlerin transportunu bozmaktadır.
Aylık iğne güvenli midir?
Evet. Genel olarak bu tür doğum kontrol yönteminin güvenli olduğu söylenebilir. Bugüne kadar tüm dünyada aylık iğne kullanan 17.000’den fazla kadın incelenmiştir. Bu araştırmaların sonunda önemli yan etki görülme olasılığının son derece düşük olduğu saptanmıştır.
Yapılmasının sakıncalı olduğu kadınlar var mı?
Evet. Amerikan gıda ve ilaç dairesi (FDA) bazı kadınlarda aylık doğum kontrol iğnesi uygulamasının yapılmamasını önermektedir. Bu kadınlar şunlardır:
Aylık enjeksiyon ile doğum kontrolü etkinliği son derece yüksek olan bir yöntemdir. Yapılan araştırmalarda uygun şekilde kullanıldığı taktirde hamile kalma olasılığının %1’den daha düşük olduğu saptanmıştır. Bu oran diğer tüm etkin yöntemler ile hemen hemen benzerdir.
İlk enjeksiyon ne zaman yapılmalıdır ?
İlk kez aylık iğne kullanacaklarda adetin başlangıcından itibaren ilk 5 gün içinde tedaviye başlanmalıdır. Benzer şekilde düşük ya da küretajı takiben de ilk 5 gün içinde birinci enjeksiyon yapılmış olmalıdır. Doğum sonrası emziren annelerde ilk enjeksiyon için 6 hafta beklenmelidir. Öte yndan eğer anne emzirmiyorsa doğumdan 4 hafta sonra tedaviye bşlanabilir.
Enjeksiyon nereden yapılır ?
Kombine doğum kontrol iğnesi omuz, uyluk ya da kalça bölgesindeki kas içine yapılabilir.
Yan etkileri nelerdir ?
En önemli ve en sık karşılaşılan yan etki kanama düzenindeki bozulmalardır. Aylık iğne kullanan adınların yaklaşık %60’ı özellikle kullanımın ilk 3-6 ayında düzensiz, sık aralıklı ya da fazla miktarda kanama olduğunu bildirmektedirler. Bunun yanısıra 1 yıllık kullanımın sonunda adetler % 70 kadında normale dönmektedir.
Diğer yan etkiler arasında kio artışı, memelerde hassasiyet, sivilcede artış ve mide bulantısı sayılabilir.
Yapılan klinik çalışmalarda yaklaşık %6 oranında kadının kilo artışı nedeniyle uygulamadan vazgeçtiği saptanmıştır. Çok nadiren bazı kadınlarda kilo kaybına neden olabilsede 13-15 aylık kullanım sonrası vücut ağırlığında yaklaşık 1.5-2 kg’lık bir artış olmaktadır.
İğnenin etkisi ne kadar sürer ?
Aylık doğum kontrol iğnesi gebelikten yaklaşık 1 ay süreyle korumaktadır. Bir sonraki enjeksiyon için en uygun zaman 28-30 gün sonrasıdır. Ancak çeşitli nedenler ile bu mümkün olmadığında takip eden enjeksiyonu 23-33 gün sonra yaptırmanız önerilir. Eğer iki uygulama arasındaki süre daha uzun ise enjeksiyon yapılmadan önce gebelik testi yapılması gerekir.
Bir sonraki uygulama tarihini unutmamak son derece önemlidir. Bunun için uygulama tarihini not almayı unutmayın. Aldığınız notu ya da randevu kartınızı hergün görebileceğiniz buzdolabı, makyaj aynası, ajanda gibi bir yere iliştirin ya da daha iyisi eğer varsa cep telefonunuzun ajandasına kaydedin ve alarmı kurun.
Doktorunuzun size enjeksiyon tarihini hatirlatma gibi bir hizmet verip vermediğini mutlaka sorgulayın.
Diğer yöntemlere göre üstünlükleri nelerdir ?
Son derece güvenli ve yüksek etkili olmasının yanısıra kombine doğum kontrol enjeksiyonu sadece ayda bir defa yapıldığı için hasta uyumu son derece yüksektir. Enjeksiyon yapıldığı dolayısıyla doğum kontrolü kullanıldığı başka kişilerce anlaşılamaz. Çiftler uygulama için cinsel ilişkiyi kesintiye uğratmak zorunda kalmazlar.
Uygulamayı bıraktıktan ne kadar sonra amile kalabilirim ?
Enjeksiyon içindeki hormonlar 60-90 gün içinde vücuttan tamamen atılırlar. Araştırmalar kadınların %82’sinin enjeksiyon uygulamasını bıraktıktan onra 1 yıl içinde hamile kaldıklarını göstermektedir. Bu oran hiç doğum kontrol yöntemi kullanmayan kadınlar ile benzerdir.
Bu iğneler cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korur mu ?
Hayır. Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunmak için mutlaka prezervatif (kondom) kullanmalısınız.