Laktasyon yani süt salgılanması tüm dünyada doğum aralıklarının uzamasında önemli bir rol oynar. Emzirme alışkanlığı ve şekileri yaşanılan coğrafyaya göre değişiklikler gösterir. Gelişmiş ülkelerde annelerin yarısı en az 6 ay süreyle emzirirken gelişmekte olan ülkelerde bu oran %90’lara kadar çıkar.
Son yılarda gelişmiş ülkelerde de yeniden emzirmenin önemi üzerinde durulmaya başlanmış ve annelerin bebeklerini emzirmeleri için teşvik edilmeleri gündeme gelmiştir.
Anne sütü bebek için en yararlı besindir. Başka hiçbir madde anne sütünün yerini tutamaz. Emziren anneler ile bebekleri arasında daha güçlü bir duygusal bağ oluştuğu ileri sürülmektedir. Bunu yanısıra emzirme zaten kısa bir süre önce doğum yapmış kadını yeni bir gebelikten koruma açısından da oldukça yararlıdır.
Emzirme gebeliği nasıl önler ?
Emzirme önceden saptanamayan bir süre ile yumurtalık fonksiyonlarının durmasına sebep olur. Bu sürenin uzunluğu emzirmenin sıklığı ve süresi tarafından belirlenir. Gebelikten sonra ortaya çıkan ve emzirme ile devam eden süt yapımı beyinde yumurtlama için gerekli olan hormonların yapımını engeller. Bu olayın mekanizması tam olarak bilinmemektedir. Aynı şekilde doğum yapmadığı halde göğüslerinden süt gelen kadınların bir kısmında da yumurtlama olmamakta, hatta bu kadınlar adet görmemektedirler.
Emzirmenin doğum kontrolündeki etkinliği nedir?
Emzirmenin gebelikten ne kadar süreyle koruyacağının önceden tespit edilmesi güçtür. Ancak ek gıdalara geçildiği andn itibaren koruyuculuk azalır. Ancak emzirirken adet görülmeyen dönemlerde koruyuculuk %88 ile % 98 arasında değişir. Ek gıdalara geçildiği ya da emzirme azaldığı zaman doğal olarak koruyuculuk da azalır.
Doğumdan sonra adet görülmeynve yumurtlamanın olmadığı dönem 24 aya kadar uzayabilse de genelde kadınlarda doğumdan sonra 1-2 ay içerisinde yumurtlama başlar. Bu gebelik riski demektir.
Doğumdan sonra korunmaya ne zaman başlanmalıdır ?
Emzirmeyenlerde hemen, yeterli sıklıkta ve düzende emzirmeyenlerde hemen ya da 3 hafta sonunda, uygun şekilde emzirenlerde ise 3. ayın sonunda ek bir korunma yöntemine başlamak gerekir.
Emziren anneler için hangi doğum kontrol yöntemi daha uygundur ?
Sadece progesteron hormonu içeren minipil adı verilen haplar doğum sonrası güvenle kullanılabilir. Doğum kontrol hapları hem sütün miktarını hem de kalitesini olumsuz yönde etkilediği için emzikli annelerde tavsiye edilmez.
Doğum sonrası adet başlayıncaya kadar doğal yöntemler uygun olabilir. Ayrıca spermisid fitiller yine bu dönemde güvenle kullanılabilir. Aynı şekilde kondom da hiçbir yan etkisi olmayan bir yöntem olrk tercih edilebilir.
Emziren kadınlar için en iyi seçimlerden birisi de rahim içi araç yani spirallerdir. RİA doğumdan esnasında bebeğin eşi (plasenta) çıktıktan sonra hemen yerleştirilebilir.
Ailesini tamamlamış ve artık başka çocuk istemediğinden emin olanlarda en uygun yöntem ise tüp ligasyonudur.