Bebek rahim içinde büyümesini sürdürürken amniyon adı verilen bir kesenin içinde bulunur. Amniyon zarı ile çevrili olan bu kesenin içinde bebek ve içinde yüzdüğü sıvı olan amniyon sıvısı vardır.
Amniyon zarının açılması su kesesinin patlaması ya da suların gelmesi olarak tanımlanır. Amniyon kesesi doğum eylemi başlamadan önce açılırsa bu durum erken membran rüptürü şeklinde isimlendirilir.
Miadında ya da miadına yakın gebelerde su kesesi açıldıktan sonra genelde birkaç saat içinde doğum eylemi yani düzenli kasılmalar başlar.
Bazı durumlarda ise doktorunuz su kesesini kendisi açmaya karar verebilir. Bu işlem amniyotomiolarak adlandırılır.
Amniyotomi neden yapılır?
Doktorunuz birkaç nedenden dolayı su kesenizi açmaya karar verebilir:
Eylemi başlatmak: Su kesesinin açılması hem basınç değişimleri hem de bu sırada salgılanan bazı maddelerin yardımıyla doğum eylemini başlatmaktadır. Doktorunuz bu amaçla su kesenizi açabilir. Amniyotomi tek başına uygulanabileceği gibi doğumu başlatan diğer bazı yöntemler ve ilaçlar ile bir arada da yapılabilir.
Doğumu hızlandırmak: Su kesesi açıldıktan sonra doğum genelde daha çabuk ilerler. Eylemdeki bir anne adayının kasılmaları yeterli değilse veya eylem beklenildiği hızda ilerlemiyorsa doktorunuz amniyotomi yapmaya karar verebilir.
Bebeğe erişmek: Bazı durumlarda bebeğin durumunu değerlendirmek amacıyla kafa derisine monitör yerleştirilebilir.İnternal monitörüzasyon adı verilen bu uygulama ülkemizde pek kullanılmamaktadır. Bebeğin kafa derisine erişmek ve internal monitörizasyon uygulamak için su kesesinin açılması gerekir.
Mekonyum varlığını araştırmak: Bebek doğum sırasında sıkıntıya girdiğinde ilk verdiği tepkilerden birisi de kakasını yapmakır. Mekonyum adı verilen bu maddenin varlığını anlamanın tek yolu su kesesini açmak ve sıvının berrak olup olmadığını görmektir.
Amniyotomi nasıl yapılır?
Amniyotomi muayene sırasında plastikten yapılmış ucu kanca şeklinde steril bir alet ile yapılır. Bu işlem normal muayeneden farklı değildir ve su kesesi açılırken anne adayı herhangi bir ağrı duymaz.
Sıvı vajinadan dışarıya akarken hafif bir ılıklık hissedilir. Bazı durumlarda doğum anına kadar az miktarlarda sıvı gelmeye devam edebilir.
Amniyon kesesi açıldıktan sonra rahim kasılmalarının sıklığı ve şiddeti artar.
Amniyotominin riskleri var mıdır?
Her işlemde olduğu gibi amniyotomiye karar vermeden önce anne adayının durumunun buna uygun olup olmadığı iyice değerlendirilmelidir. Su kesesini açmak için rahim ağzında bir miktar açıklık olmalı ve bebeğin kafası çok yukarda olmamalıdır.
Eğer bebeğin kafası çok yukarda ise amniyon kesesi açıldığında birden hızla dışarı akan sıvı ile birlikte göbek kordonu da rahim ağzından geçerek dışarı çıkabilir. Kordon sarkması olarak adlandırılan bu durum nadir görülmekle birlikte son derece tehlikelidir ve acil sezaryen gerektirir.
Öte yandan amniyon zar ıbebeği dış dünyadan ve dolayısı ile bakteriler gibi enfeksiyon nedenlerinden koruyucu bir bariyer olduğu için amniyotominin zamanlaması çok önemlidir.